Stal to zdecydowanie jeden z najważniejszych materiałów dla współczesnego przemysłu i podstawa działalności wielu branż, między innymi budownictwa czy motoryzacji. To właśnie z niej wytwarza się różnego rodzaju elementy konstrukcyjne, takie jak kształtowniki. Czym się one charakteryzują, jakie są ich zalety i gdzie w związku z tym znajdują zastosowanie. Dowiesz się tego z poniższego wpisu.

Czym są kształtowniki stalowe?

Nazywane często również profilami, kształtowniki stalowe to elementy konstrukcyjne odznaczające się:

  • Dużą długością w stosunku do wymiarów przekroju poprzecznego,
  • Stałym przekrojem poprzecznym – na każdym odcinku kształtownika jego przekrój ma takie same wymiary i kształt,

Tym, co odróżnia kształtownik od pręta, jest kształt przekroju, który przypomina zazwyczaj jedną z liter alfabety. Stąd wyróżniamy:

  • Teowniki – kształt litery T
  • Dwuteowniki – kształt dwóch liter T, złączonych podstawami,
  • Zetowniki – kształt litery Z,
  • Ceowniki – kształt litery C

Ponadto powszechnie stosowaną są tzw. kątowniki, które swoim kształtem przypominają literę L. Kształtowniki wytwarzane są w procesie gięcia na zimno blachy stalowej przy wykorzystaniu maszyn nazywanych giętarkami, a następnie zgrzewaniu warstw blachy.

Charakterystyka i zalety kształtowników

Niezależnie od swojego przekroju, kształtowniki stalowe odznaczają się przede wszystkim bardzo wysoką trwałością i odpornością na obciążenia mechaniczne. Jest to zasługa nie tyle samego tworzywa, jakim jest stal, ale również opisanej wyżej metody produkcji. Gięcie blachy na zimno gwarantuje zachowanie wysokiej wytrzymałości oraz plastyczności metalu – gdyby taką samą obróbkę wykonać na gorąco, wysoka temperatura sprawiłaby, że stal stałaby się co prawda twardsza, ale jednocześnie krucha i zbyt podatna na zniszczenie. Dzięki gięciu na zimno kształtowniki mogą lepiej reagować na obciążenia mechaniczne.

Stal jest naturalnie materiałem wrażliwym na czynniki zewnętrzne – ulega utlenianiu, które prowadzi do rozwija się korozji, procesowi temu sprzyja wilgoć bądź kontakt z różnego rodzaju substancjami chemicznymi. Dlatego też kształtowniki pokrywane są powłokami zabezpieczającymi, które zapewniają im odporność na wpływ środowiska naturalnego. Ponadto są podatne na obróbkę – można je ciąć, giąć, wiercić i  spawać

Do czego używa się kształtowników stalowych?

Właściwości kształtowników stalowych czynią z nich uniwersalny prefabrykat, wykorzystywany bardzo powszechnie w wielu różnych branżach przemysłu. Najszersze zastosowanie znajdują one w budownictwie – wykonuje się z nich takie elementy konstrukcyjne jak ściany, filary, stropy, dachy, schody, a także bramy czy przęsła ogrodzeń. Stanowią również niezbędny produkt przy budowie szkieletów hal stalowych, pełniących funkcję np. zakładów produkcyjnych, garaży, magazynów. Kształtowniki obecne są ponadto w produkcji pojazdów – samochodów, przyczep, okrętów – oraz wszelkiego rodzaju maszyn i instalacji, niezbędnych w przemyśle i rolnictwie. Obiekty z nich wykonane można więc spotkać niemal na każdym kroku – polegają na nich zarówno wielkie przedsiębiorstwa, jak i małe firmy.